My last days in a New York state of mind

Het weer was mijn hele reis goed, maar op zondagochtend heb ik mijn eerste regen na 5 weken in dit land. Het regent een klein beetje, dus ik besluit zonder paraplu op pad te gaan. Eerst ontbijt ik in het Birch café, in de lobby van mijn ho(s)tel. Birch is niet goedkoop, maar het ontbijt is lekker en er wordt me zelfs cappuccino-art voorgezet - ik ben klaar om op pad te gaan, op pad naar Harlem! Harlem is een wijk in het noorden van Manhattan en grenst aan The Bronx. Harlem had een slechte naam en is vooral een wijk waar African-Americans wonen, maar heeft in de afgelopen jaren haar naam gezuiverd. Als toerist kun je er nu overdag veilig over straat gaan. Ik ga er naartoe omdat ik naar de kerk ga.

Als ik de metro uitloop regent het hard, maar door van luifel naar luifel te rennen bereik ik uiteindelijk de Abysinnian Harlem Church. Tot mijn verbazing staat er al een lange rij tot op de hoek, en tot nog grotere verbazing heb ik daar anderhalf in moeten staan wachten. In de stromende regen. Gelukkig ontmoet ik al meteen een groep Spanjaarden die mij omstebeurt onder hun paraplu laten staan. Zelf krijgen ze te horen dat ze met hun broeken de kerk niet konden betreden, dus kopen ze voor 5 dollar tweedehands spijkerbroeken, die op het eerste zicht oké waren maar waar we uiteindelijk hard om staan te lachen. Ze zien er niet uit en zijn óf veel te klein, óf veel te groot!

Het wachten duurt lang maar het is het uiteindelijk helemaal waard, want er is iets bijzonders in de kerk: er is een heus gospelkoor aanwezig!

Als toeristen worden we welkom geheten en dan begint de pastoor te preken. Hij doet dat niet zoals een pastoor in Nederland zou doen, maar hij daagt de bezoekers uit om reactie's te geven en die worden volop gegeven! Mensen zitten met hun handen in de lucht, de pastoor preekt/schreeuwt door de kerk en als hij klaar is met zijn interessante preek, begint het gospelkoor uit volle borst te zingen. En te klappen, want dat hoort erbij - totdat de hele kerk zit te klappen en het gospelkoor staat te dansen. Eén iemand stapt naar voren, gaat solo en leidt de rest van het koor terwijl er beneden met vol enthousiasme op de piano wordt gespeeld. Een hele beleving! Helaas geen foto's of video's, dat werd niet geaccepteerd.

Het blijft helaas stortregenen en ik krijg bericht dat ''flooding New York'' in Nederland op de televisie is. Bizar vind ik het: er staan dan wel straten en kelders blank, maar als dat in Amsterdam gebeurt staat het waarschijnlijk niet eens op de laatste pagina van de New York Times. Ik vindt het een goed idee om een paraplu te kopen en Fifth Avenue te gaan bezichtigen, waar ik o.a. twee Starbucks mugs koop en een baseball pet. Ik slaag vervolgens bij de Abercrombie & Fitch waar ik voor broer Joep en mijzelf t-shirts koop. Ik drink een grote cola bij de MC Donald's op Times Square, praat er een tijdje met Nick en Gordon uit San Francisco en ga vervolgens mijn koffers voor Boston pakken in mijn ho(s)tel…

''See Manhattan I cried, New York! even at sunset it doesn't shine but stands in fire, charcoal to the waist.'' --- Grace Paley

…waar ik aankom en iedereen in bed een boek ligt te lezen. Enigzins verrast daarover plof ik ook maar op m'n bed en lig ik twee uur krom van het lachen met Shabanna, die uit Londen komt en ook op mijn kamer slaapt. Ze adviseert me om mijn busticket van Greyhound naar Megabus om te ruilen: deze bussen zouden schoner en veiliger zijn. Dit doe ik dan maar voor 12 euro en uiteindelijk heb ik inderdaad 's nachts een schone en veilige busrit. Nadelen waren dat het wifi kapot was en dat de stoelen uitermate oncomfortabel waren, maar goedkoop was het wel! Tijdens de rit, die van 1:30AM tot 6AM duurt, word ik vaak wakker van een slecht wegdek tussen New York en Boston, het voelt alsof er soms hele diepe gaten in het wegdek zitten. Na weinig slaap word ik keurig op tijd aan Boston's South Station afgezet.

Tegelijkertijd met de bus is ook de regen noordwaarts gegaan waardoor ik twee uur lang door een regenachtig Boston dwaal. Ik drink wat bij de Starbucks, eet wat bij de Dunkin' Donuts en buiten loop ik door natte straten, langs natte gebouwen, in natte schoenen, in een benauwde stad.. Ik heb het er niet naar m'n zin en ik weet dat het weer in New York beter is dan hier. Mijn vlucht gaat pas om 6 uur maar het vliegveld ligt niet ver van het centrum, dus ik ga naar Logan Airport en laat daar mijn vlucht omboeken naar een eerdere vlucht van 3 uur 's middags. Wat een leuke dag in Boston had moeten zijn, loopt uit op een dag in Terminal C van Boston Airport. Buiten zie ik donkere wolken en de vertragingen zijn niet op één hand te tellen. Tot grote irritatie heeft mijn vlucht 2,5 vertraging en heb ik uiteindelijk 8,5 uur op het vliegveld zitten wachten op mijn vlucht naar Newark. Ik heb bijna niets van Boston gezien en als we wegvliegen wordt er gewaarschuwd voor zware turbulentie. We zitten meteen voor lange tijd in de donkere wolken en vies als ik me voel vlieg ik naar Newark airport, op een half uur per trein van New York. Deze dag is verpest, maar het voelt goed om weer terug te zijn in New York. Boston is een stad waar ik nog maar eens met zonnig weer naar terug moet gaan, maar dan blijf ik voor langer dan 24 uur zodat ik er zeker van ben dat ik goed weer te pakken heb.

Balend als een stekker ben ik terug in mijn ho(s)tel rond 8 uur, waar ik meteen onder de douche spring waarna ik richting Times Square vertrek - en daar wordt mijn dag weer goed gemaakt! Ik ontmoet er op de rode trappen een hele groep jongeren waar ik de avond van mijn leven mee heb. Shanique, Alberto, Jamaisa, Sashanna, Rohan, Yemoo en Luckas wonen in Queens en zijn echte New Yorkers. We praten veel en Jamaisa laat ons daarna zien hoe je ''dougie'' danst. ''Yeah bro, ya in black America''. Ik wil op dinsdag beginnen met een tour op Ground Zero en daarom vroeg in bed liggen, maar het is zo gezellig dat ik heel laat aankom in mijn hotel op west 27th street. Maar dat maakt niet uit, ik ben het uit San Francisco gewend om in de zomervakantie mijn wekker te zetten!

Na een paar keer snoozen sta ik op tijd naast mijn bed. Ik ontbijt weer bij Birch café en ga naar Ground Zero, in Lower Manhattan. De tour van 11 uur zit vol, dus ik besluit voor die van 12 uur te gaan en eerst het museum door te lopen. Ik bezocht het museum ook in 2009 en dit keert maakt het weer veel indruk. Je wordt er stil van als je de vele citaten ziet, de uitspraken leest, de angst van de New Yorkers op die zwarte dag uit hun geschiedenis voorgeschoteld krijgt en je de oneindige hoeveelheid doden gepresenteerd krijgt. In het museum staat een raam van het vliegtuig dat de toren inboorde, kun je een stuk metaal van het gebouw vasthouden (hoe in hemelsnaam heeft dit ooit in kunnen storten?) en staan veel attributen tentoongesteld zoals een boarding pass die gevonden is en alledaagse voorwerpen als huissleutels en mobiele telefoons van werknemers uit het WTC. In de eerste ruimte hangen veel ''vermist!''-papieren met foto's waar familie's wanhopig naar hun moeder, vader, zoon, dochter, neef of nicht en noem maar op zoeken. Als men het museum door heeft gelopen eindigt men in een vierkante ruimte waar de muren van plafond tot aan de vloer vol hangen met foto's van overledenen.. Daartussen hangen ook helden die hun leven hebben geofferd voor de levens van velen anderen die niet aan de muur hangen. Op een scherm aan de muur verschijnen één voor één alle namen van de overledenen en daarnaast hangen plakkaten waar de namen op alfabetische volgorde op zijn genoemd. Het is er doodstil. Ik ga zitten op het bankje in het midden en kijk naar alle foto's aan de muren: mannen, vrouwen, jong, oud, moeders, vaders, zonen, dochters...

Dan is het tijd om aan de tour te starten en deze wordt gehouden door Tracy en Robert. De tour begint met een bezoek aan het monument dat aan de nabestaanden is geschonken door de NYPD, mijn oog valt er op de bos tulpen die Nederlanders er neer hebben gelegd. We lopen naar het World Financial (!) Center en ondertussen schetst Tracy voor de groep een beeld van Ground Zero: ze legt uit waar welke gebouwen stonden, welke schade is aangericht aan andere gebouwen en hoe het concept voor het nieuwe World Trade Center eruit ziet. Vanuit het World Financial Center hebben we een uitzicht van bovenaf op de bouwput waar hard wordt gewerkt aan de nieuwe toren.

Tracy vraagt ons allemaal om in het atrium van het kantoorgebouw op de grond te gaan zitten terwijl zij start met haar verhaal. Tracy woonde in Brooklyn op 11 september 2001 en ging 's ochtends naar haar werk, ze had er een kantoor zonder telefoon, televisie of computer maar werd rond 9 uur 's ochtends door haar man gebeld: ''Waar werkt Terry?'' Terry, haar zoon, werkte op de 104e verdieping van het World Trade Center en toen Tracy hoorde dat er een vliegtuig in zijn gebouw was gevlogen, dacht ze meteen aan een klein sportvliegtuigje. Het gebeurt vrij regelmatig dat kleine sportvliegtuigjes tegen torens in New York aan vliegen en de schade is vaak te overzien. Het telefoonnetwerk was die ochtend overbelast maar een vriend van Terry had contact met hem gehad, Terry vertelde hem dat ze in de toren gingen evacueren en dat hij onderweg naar huis was. Tracy heeft de hele dag gewerkt tot 5 uur en zag thuis pas de beelden op de televisie, toen pas besefte ze wat er aan de hand was in haar stad. Een week lang heeft ze met haar man alle wijken van New York doorzocht naar haar zoon Terry. Terry is nooit thuisgekomen… Toen 5 dagen later het eerste slachtoffer van 9/11 werd herdacht, hebben Tracy en haar man besloten om alle familie naar New York te laten vliegen, zodat ze Terry met zijn allen konden herdenken. Er is nooit meer iets van hem gevonden. Tracy hoopt iedere dag te horen dat er DNA van hem is gevonden in wat nu Ground Zero heet, maar die kans wordt steeds kleiner.

Tracy en Robert geven samen met 250 anderen tours aan bezoekers van New York, zodat zij ook voor zichzelf hun verhalen kunnen verwerken. Robert werd op 9/11 gebeld door de brandweer uit New York. Hij woonde en werkte ongeveer 45 minuten buiten Manhattan en was brandweerofficier. Hij werd opgeroepen om met zijn mannen naar Manhattan te komen. Op het moment dat Robert de toren wilde gaan beklimmen en zich aan de entree van het gebouw bevond, stortte de toren in. Hij werd wakker onder het puin maar heeft het overleefd doordat hij wist te ontsnappen van Ground Zero. Hij is met veel botbreuken naar de rivier de Hudson gerend waar hij de eerste hulp aangeboden kreeg. Vanaf daar is hij naar het ziekenhuis gebracht waar hem een lang herstel en vele operaties stonden te wachten.

Vijf maanden later keerde hij pas terug naar waar ooit het World Trade Center stond. Het is volgende maand 10 jaar geleden dat het drama zich afspeelde in de hoofdstad van de wereld en beide gidsen geven aan dat ze ieder jaar, wanneer 11 september nadert, meer rondom Ground Zero te vinden zijn om tours te geven. Ze hebben het veel over de grote positieve kant van 9/11 (ook al klinkt dat heel crue) dat ze er sinds die dag veel vrienden bij hebben en zich verbonden voelen in een warme gemeenschap met andere New Yorkers. Tracy en Robert hopen dat alle toeristen hun verhalen meenemen naar huis en ze daar te delen met anderen.